Se-yi Dagaaba Poɔ

Yizie Wikipiideɛ

Se-yi Dagaaba nyɔvore poɔ e la yeli nimizeɛ kaŋa. A wuli ka neɛ maŋ kpi la kyɛ naŋ yoɔrɔ a dire bondirii. A yeli ŋa ba e yeli dakyɛ bonso kuu ba laŋ kpeɛrɛ ne voba . Azuiŋ Dagaaba ba deɛnɛ ne se-yi.

Boŋ la se-yi?[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Se-yi Dagao zie la nensaala seɛ naŋ yi o soba eŋa a daara kyɛ ka a soba ŋa naŋ voorɔ. Dagaaba deɛ la ka neɛ seɛ maŋ yi la. Noba mine bebe la Dagaaba poɔ a taa kpeɛo bee bammo kaŋa a maŋ nyɛrɛ seeri naŋ yi noba enneŋ.

Ka neɛŋ wa nyɛ neɛ seɛ naŋ yi o maŋ gaa te eɛ ko la a soba saa bee a yiri neŋkpoŋ kaŋa. A saa bee a yiri neŋkpoŋ ŋa maŋ boɔle la a nembɛrɛ laŋtaa a yeli ko ba kyɛ kpãã ba ka ba ta wa veŋ ka a kpɛrɛ soba na seɛ naŋ yi tobo. A puoriŋ ba na iri de la gbɛtoloŋ na faa a ba neɛ ŋa seɛ naŋ yi.

Ba maŋ nyɔge la ba-vore, a eŋ bebiri a yeli ko a noba naŋ seŋne ka ba baŋ. A bebiri na daare ba na taa la a baa, nɔ-pelaa ane koɔ ne ŋmane kpɛ ne zage poɔ kyɛ pãã boɔle a neɛ na seɛ naŋ yi. Ka onaŋ wa kpɛ a zage poɔ baare ba na ŋmaagyili o la. A yidããdɔɔ na de la a koɔ ne a ŋmane a boɔle a teŋa kyɛ pore a koɔ ko a teŋa, a la boɔle a teŋgama, kyɛ pore a koɔ ko a teŋgama, a la boɔle a ŋmemɛ kyɛ pore a koɔ ko a ŋmemɛ, kyɛ pãã boɔle a sããkommine zaa a pore a koɔ ko ba, ka, ka a teŋa,teŋgama, a ŋmemɛ ane a sããkommine zaa laŋtaa de a kommaaroŋ te pɔge a nabilii Ŋmen ka o de kyɛ mãã a zie ko ba ka ba toɔ maale a yɛlɛ velaa. O pãã na de la a koɔ na naŋ kyɛre a ŋmane poɔ kyiri bare a teŋa.

A ama puoriŋ la ka ba pãã na yeli ko o, ka o seɛ yie la ka ba boɔrɔ ka ba peere ka o ta kpi.

Ba pãã na de la a ba-vore,a nyɔge o gbɛɛ kyɛ zɛli do ne saa te piili ne a se-yire zu kyɛ faare yi o zu te sigi te tɔ a teŋa gbɛɛ bota, kyɛ taa a baa gyeere ne o puori te piili ne o kpaare kyɛ faare sigi te tɔ a teŋa gbɛɛ bota, ba peere la o la baare

Ba pãã na ko la a nɔ-pelaa ko a sããkomine kyɛ ko a baa doge ɔɔ.