Nensaala eŋdaare

Yizie Wikipiideɛ

Nensaala eŋdaare la a eŋdaare Ŋmene na mɛ lantaa. A eŋdaare ŋa kaŋa ba kyebe, a lɛ wuli ka o soba naŋ ba maale mɛ velaa, ka o maŋ taa wɔgeloŋ mine o yel-eebo poɔ.

Nensaala eŋdaare mine la ama[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

A Zuŋ:[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

A zuŋ taa la yele yaga o poɔ. O poɔ la a kyaporo be, ka nensaala maŋ de teɛre neŋ yɛlɛ. Ka endaa na wa taa werekao zaa, o soba na pɔge la yelfere yaga. Ka zuŋ de ŋmare, o soba ba taa yelizaa na e ka kūū naane. Ka zuŋ beɛreŋ, fo koŋ baŋ e yelzaa.

A Tobo:[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

A tobo maŋ waa la ayi a pare a zuŋ koŋkogireŋ. Ona la ka nensaala maŋ de kyɛle neŋ yɛlɛ. Ka ana wuli ka tobo ba tona, a lɛ wuli ka o soba kombaŋ woŋ yelizaa.

A Nimie:[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

A nimie meŋ waa la ayi naŋ lagere a zuŋ. Ona la ka nensaala maŋ de kaa a nyɛ yɛlɛ. Ka neɛ nimie ba tona, a lɛ wulika o soba kombaŋ nyɛ yɛlɛ.

A Noɔre:[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

A noɔre la ka nensaala maŋ de yeli ne yele, a de o di ne bondiiri. A noɔre meŋ lagers la a zuŋ eŋe.

Nuuri :[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

A nuuri waa la ayi ka nensaala maŋ de a di ne bondiiri, wuoro ne boma, koɔrɔ neŋ etc. Ka neɛ nuu kaŋa bee a zaa ayi ba kyebe, ama eɛ tuo ka o tontoma te seŋ bondiiri diibo, koɔbo etc.


A Nyimɛ:[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

a nyimɛ e la bompeɛle mine kaŋa na waa aŋa kubo, a lagere taa a noɔre poɔ. Ana la maŋ teɛ a nɔgbɛmɛ ka a are soŋ. Ka nyiine kaŋa ba kyebe bee a zaa ba kyebe, a noɔre maŋ furi le la. A na la ka nensaala maŋ de a ɔɔ ne bee a dɔŋe ne boŋkpeɛŋa kaŋa ŋmaa vɔle.

A Gbɛɛ:[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

A gbɛɛ meŋ e la eŋdaa kaŋa. Ona la ka nensaala maŋ de kyene, zo neŋ a gaa zie. Ka neɛ gbɛɛ ba kyebe a lɛ wuli ka, o naŋ na gaa zie na eɛ tuo. O soba kombaŋ gaa ziezaa. A gbɛɛ meŋ waa la ayi.

A Poɔre:[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

A poɔre taa la yɛlɛ yaga. O poɔ la ka a nensaala sagere be, nyaga be. Be la ka bie maŋ be kyuuri awai ka pɔgɔ wa taa poɔ. Be la ka nensaala maŋ di bondiiri ka a gaa be. Ka poɔ beɛre, a maŋ eɛ tuo ka fo e yɛlɛ mine.

A Nyɛbogo:[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

O e la a eŋdaa kaŋa na be a zuŋ. O na la ka nensaala maŋ de vuurɔ neŋ, a de o wone nyuure etc.