Richard Winfred Anane

Yizie Wikipiideɛ
Richard Winfred Anane
human
Sex or gendermale Maale eŋ
Country of citizenshipGhana Maale eŋ
Given nameRichard Maale eŋ
Date of birth12 Maakye 1954 Maale eŋ
Place of birthSantasi, Kumasi Maale eŋ
Languages spoken, written or signedEnglish Maale eŋ
Occupationcivil servant, politician, physician, health professional Maale eŋ
Educated atKwame Nkrumah University of Science and Technology Maale eŋ
Member of political partyNew Patriotic Party Maale eŋ
Religion or worldviewCatholicism Maale eŋ

Richard Winfred Anane (ba naŋ dɔge Maakye 12, 1954)[1] e la physician ane Ghana pɔleteesa koroo naŋ da e Minisa ko Soe ane Sobeɛrɛ, Minisa ko Laanfeeloŋ yɛlɛ, ane begemaale die mɛmba ko Nhyiaeso gbandige a yi 1997 te tɔ 2017.[2]

Nyɔvore Piiluu ane Ganzanne[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Ba da dɔge la Anane 12 Maakye 1954 poɔ.[1] O baa la Santasi naŋ be Ashanti Irigyiŋ poɔ. O nyɛ la o Haae Sakuuri Ganzanne Asanteman Senior High School poɔ. 1983 poɔ, Anane da nyɛ la MB CHB yi Kwame Nkrumah University of Science and Technology (KNUST) Kumasi poɔ.[1]

Dompole[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Anane da la a dɔgeta ko Hebron Clinic, Bantama sɛre kyɛ wa leɛ begemaale die mɛmba 1997 poɔ.[1]

Politikal dompole[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Anane e la mɛmba ko a wɔɔ paati. O da ŋmɛ la kyakya a 2012 Ghana gyɛneraa nuneɛ poɔ a wɔɔ paati yuori eŋɛ a di. O da nyɛ la 36,067 nuneɛre yi a 47, 535 nuuri zaa lantaa neɛ soŋ, naŋ manne ne 75.9% yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ a 2012 nuneɛ eŋɛ, a wulo o yuori duobo o gbandige poɔ poɔ.[3] Anane toŋ la cabinet-lɛvɛl vo-are yaga John Agyekum Kufuor wagere, ona da la Minisa ko Laanfeeloŋ ane Minisa ko So ane Sobeɛrɛ[4] seŋ ana tutaa lɛ a yi 2001 te tɔ 2006.[5][6]

Nuneɛ[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Ba da ɛlɛte la Anane ka o e begemaale die mɛmba ko a Nhyiaeso gbandige naŋ be Ashanti Irigyiŋ poɔ, Ghana, a 2004 Ghana gyɛneraa nuneɛ poɔ.[7][8] Ka o da di a wɔɔ paati yuori eŋɛ.[7][8] O gbandige da paale la a begemaale die kogiri 36 na poɔ a kogiri 39 poɔ a wɔɔ paati naŋ da di ana nuneɛ na poɔ ko Ashanti Irigyiŋ.[9] A wɔɔ paati da di la 128 begemaale die kogiri yageroŋ yi a kogiri 230 poɔ.[10] Ba da ɛlɛte o la ne 36,307 nuneɛre yi a 46,626 nuuri zaa lantaa neɛ soŋ.[7][8] A ŋaaŋ da manne ne la 77.9% yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ.[7][8] Ba da ɛlɛte o la kyɛ bare Eric Baah-Nuako naŋ e kataweɛ paati bie ane Kwame Appiah Boateng naŋ e Convention People's Party bie.[7][8] A bama da nyɛ la 8,908 ane 1,411 nuneɛre seŋ anaŋ tutaa lɛ yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ.[7][8] A ŋaaŋ da manne ne 19.1% ane 3% seŋ anaŋ tutaa lɛ yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ.[7][8]

2008 poɔ, o da di la a gyɛneraa nuneɛ a wɔɔ paati yuori eŋɛ ko ana gbandige na ne o zu.[11][12] O gbandige da paale la a begemaale die kogiri 34 na poɔ a wɔɔ paati naŋ da di yi a kogiri 39 poɔ ana nuneɛ na eŋɛ ko Ashanti Irigyiŋ.[13] A wɔɔ paati da di la 109 begemaale die kogiri bayageroŋ yi a kogiri 230 poɔ.[14] Ba da ɛlɛte o la ne 36,067 nuneɛre yi a 47,535 nuuri zaa lantaa neɛ soŋ.[11] A ŋaaŋ da manne ne la 75.87% yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ.[11][12] Ba da ɛlɛte o la kyɛ bare Joseph Bernard Boadu naŋ e kataweɛ paati bie, Kwame Appiah Boateng naŋ e Nɔdaa paati bie, Kwaku Bonsu naŋ e Reformed Patriotic Democrats bie ane Kwame Owusu sommeŋɛ bie.[12] A bama da nyɛ la 9,426, 1,055, 197 ane 790 nuneɛre seŋ anaŋ tutaa lɛ yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ.[11][15] A ama da manne ne la 19.83%, 2.22%, 0.41% ane 1.66% seŋ anaŋ tutaa lɛ yi a nuuri zaa lantaa neɛ.[11][12]

2012 poɔ, o da la di la a gyɛneraa nuneɛ a wɔɔ paati yuori eŋɛ ko ana gbandige na ne o zu.[16][17] Ba da ɛlɛte o la ne 45,389 nuneɛre yi a 56,558 nuuri zaa lantaa neɛ soŋ.[16] A ŋaaŋ da manne ne la 76.21% yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ.[16] Ba da ɛlɛte o la kyɛ bare Nana Afua Anima naŋ e kataweɛ paati bie, Yaw Sekyere naŋ e Progressive People's Party bie, Emmanuel Dapaah naŋ e Nɔdaa paati bie ane Peter Boakye-Yiadom naŋ e National Democratic Party bie.[16][17] A noba bama da nyɛ la 12,304, 666, 807 ane 392 nuneɛre seŋ anaŋ tutaa lɛ yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ.[17] A ama da manne ne la 20.66%, 1.12%, 1.35% ane 0.66% seŋ anaŋ tutaa lɛ yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ.[16][17]

Meŋɛ Nyɔvore[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Anane e la kiristabie, a gɛrɛ Roman Catholic. O be la kultaa die ane biiri banaare.[1]

Sommo Yizie[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 http://ghanamps.com/mps/details.php?id=2543
  2. https://web.archive.org/web/20170108155948/http://dailyguideafrica.com/anane-bows-out/
  3. https://web.archive.org/web/20180813000615/http://onobello.com/man-for-the-ages/
  4. http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/artikel.php?ID=75596
  5. http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/artikel.php?ID=111575
  6. https://www.modernghana.com/news/821749/richard-anane-advocates-one-school-one-clinic.html
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/ashanti/30/
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 Ghana Elections 2008. Ghana: Friedrich Ebert Stiftung. 2010. p. 126.
  9. https://www.fact-checkghana.com/statistics-presidential-parliamentary-election-results/
  10. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/index.php
  11. 11.0 11.1 11.2 11.3 11.4 https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/ashanti/30/
  12. 12.0 12.1 12.2 12.3 Ghana Elections 2008. Ghana: Friedrich Ebert Stiftung. 2010. p. 69.
  13. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/ashanti/index.php
  14. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/index.php
  15. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/ashanti/38/index.php
  16. 16.0 16.1 16.2 16.3 16.4 https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2012/ashanti/30/
  17. 17.0 17.1 17.2 17.3 Elections 2012. Ghana: Friedrich Ebert Stiftung. 2012. p. 132.