Osei Kyei Mensah Bonsu

Yizie Wikipiideɛ
Osei Kyei Mensah Bonsu
human
Sex or gendermale Maale eŋ
Country of citizenshipGhana Maale eŋ
Date of birth3 Fɛreboɔre 1957 Maale eŋ
Place of birthAfrancho Maale eŋ
Languages spoken, written or signedEnglish Maale eŋ
Occupationpolitician, urban planner Maale eŋ
Educated atKwame Nkrumah University of Science and Technology, St. Peter's Boys Senior High School Maale eŋ
Member of political partyNew Patriotic Party Maale eŋ
Religion or worldviewChristianity Maale eŋ

Osei Kyei Mensah Bonsu (naŋ da di Lawrence Addae[1] ane o dɔgebo 3 Fɛboɔre 1957)[2][3] e la Ghana yie meɛbo narebo ane pɔletesean. Pampana o na la yageroŋ wederɛ Ghana begemaale die poɔ ane minisa ko begemaale die yeltarre Ghana poɔ.[4][5]

Nyɔvore Piiluu Ane Ganzanne[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Ba dɔge la Osei Kyei Mensah Bonsu 3 Fɛboɔre 1957. O baa la Bremang-Afrancho teŋɛ naŋ be Kumasi poɔ, Sante Irigyiŋ.[6] 1982 poɔ o baare la Kwame Nkrumah University of Science ane Technology ne bakyila science degeree yi-meɛ nara.[7] O e la baabo nara. Bonsu e la kiristabie ane o ne Assemblies of God ŋmenedie noba puoro.[8]

Pɔletese Yɛlɛ[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Osei Kyei Mensah e la mɛmba ko wɔɔ paate. Fɔrɔ o da e la begemaale die mɛmba Gyɛnoɔre 1997 poɔ. A yi lɛ ona la zeŋ a kogi, a areko o gbandige a 2nd, 3rd, 4th, 5th, 6th ane 7th begemaale die poɔ, a Ghana republic anaare eŋɛ.[7][6] O na la a dakogi zusoba ko special budget, deri ane yɛroŋ kɔmatee. O la e la mɛmba ko libi-yɛlɛ, mines ane faŋa, standing orders ane kaa iri kɔmatee.[7][9] O da taa la kyiiroŋ ne Alban Bagbin o naŋ da ŋma begemaale die yeltuure kyɛ na gaa a 2023 National Development Conference Church of Pentecost deme naŋ da taa.[10]

Ɔɔgore 2023 poɔ, o da ŋmaa la noɔre ka 70% NPP nu-neɛreba naŋ na neɛ nuuri a NPP gyongyoŋ bie kyakya eŋɛ na teɛ la a yidaandɔɔ potuuro Bawumia.[11][12] A nuuri neɛbo naŋ da wa baare, Bawumia da de la weɛ ne 68% naŋ da kyɛre fẽẽ na e 70% o naŋ ŋmaa.[13][14][15]

Nuuri Neɛbo[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

1996 Begemaale Die Nuuri Neɛbo[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Ba da ɛlɛte la Osei fɔrɔ ka o gaa begemaale die a 1996 Ghana zaa gbuli nuuri neɛbo wagere a wɔɔ paate yuori eŋɛ a areko a Suame Gbandige a Sante Irigyiŋ poɔ, Ghana. O da nyɛ la 47,455 nuuri yi a 64,394 nuuri zaa naŋ neɛ soŋ a e 57.40% kɔɔ poɔ kyaare ne Pual Yeboah NDC mɛmba naŋ nyɛ 10,828 nuuri, Azong Alhassan PNC mɛmba nyɛ 3,219 nuuri ane Habiba Atta CPP mɛmba naŋ nyɛ 2,892 nuuri.[16]

2004 Begemaale Die Nuuri Neɛbo[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Ba da ɛlɛte la Osei ka o e begemaale die mɛmba ka a Suame gbandige a Sante irigyiŋ poɔ, Ghana a 2004 Ghana zaa gbuli nuuri neɛbo eŋɛ. O da die la a wɔɔ paate yuori eŋɛ.[17] O gbandige da paale la a 36 begemaale die kogiri yi a 39 kogiri a wɔɔ paate naŋ di ana nuuri na neɛbo poɔ ko a Sante irigyiŋ.[18] A wɔɔ paate da di la 128 begemaale die kogiri yi 230 kogiri.[19] Ba da ɛlɛte o la ne 48,500 nuuri yi 59,039 nuuri zaa naŋ neɛ soŋ. Ka aŋaa da e 82.1% kɔɔ poɔ yi a nuuri zaa naŋ neɛ soŋ.  Ba da ɛlɛte o la kyɛ bare Agonno Sampson Young PNC bie, Pual Richard Kofi Yeboah kataweɛ paate bie ane Frederick Antwi CPP bie. Ba da nyɛ la 934, 8,448 ane 1,157 nuuri seŋ anaŋ tutaa lɛ a nuuri zaa naŋ neɛ soŋ. A naŋ e 1.6%, 14.3% ane 2% seŋ anaŋ tutaa lɛ a nuuri zaa naŋ neɛ soŋ.[17]

2008 Begemaale Die Nuuri Neɛbo[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

2008 poɔ, o da di la a yaga zaa nuuri neɛbo a wɔɔ paate yuori eŋɛ ko Suame gbandige.[20][21] O gbandige da paale la a 34 begemaale kogiri yi a 39 kogiri a wɔɔ paate naŋ da di ana nuuri neɛbo ŋa eŋɛ a Sante irigyiŋ poɔ.[20][21] A wɔɔ paate da die la ne bayageroŋ begemaale die kogiri 109 yi a 230 kogiri.[22] Ba da ɛlɛte o la ne 45,235 nuuri yi 57,765 nuuri zaa naŋ neɛ. A ŋaa da e la 78.31% a nuuri zaa naŋ neɛ soŋ. Ba da ɛlɛte o la kyɛ bare David Osei Manu kataweɛ paate bie, Ameyaw Aboagye Peter DPP bie ane Frederick Antwi-Nsiah CPP bie. Ba da nyɛ la 9,742, 2,409 ane 379 nuuri seŋ anaŋ tutaa lɛ a nuuri zaa naŋ neɛ soŋ. A ŋaa da e la 37.59%, 5.43%, ane 1.28% kɔɔ poɔ seŋ anaŋ tutaa lɛ.

2012  Begemaale Die Nuuri Neɛbo[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

2012 poɔ, o di la a yaga zaa nuuri neɛbo a wɔɔ paate yuori eŋɛ ko a Suame gbandige. Ba da ɛlɛte o la ne 60,829 nuuri yi 76,852 nuuri zaa naŋ neɛ soŋ. A ŋaa da e la 79.15% kɔɔ poɔ a nuuri zaa naŋ neɛ soŋ. Ba da ɛlɛte o la kyɛ bare Alidu Baba Dambasea NDC bie, Solomon Nkrumah Appia Kubi PPP bie, Adam Mohammed PNC bie, Frederick Antwi-Nsiah CPP bie, Mavis Afriyie DPP bie, Abena Nyarko NDP bie, Osei-Bempah Hayford ane Paul Richard Kofi Yeboah naŋ e sommeŋɛ biiri. Ba da nyɛ la 10,589, 434, 376, 220, 71, 194, 3,752, ane 387 nuuri seŋ anaŋ tutaa lɛ a nuuri zaa naŋ neɛ soŋ. Anaŋ e 13.78%, 0.56%, 0.49%, 0.29%, 0.09%, 0.25%, 4.88% ane 0.50% kɔɔ poɔ seŋ anaŋ tutaa lɛ.

O paate naŋ da ba be naaŋ, o da e la a bayageroŋ wederɛ Ghana begemaale die poɔ yi 2013 te tɔ 2017.[23]

2020 Begemaale Die Nuuri Neɛbo[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

O da la maale bɔ la a 2020 Ghana zaa gbuli nuuri neɛbo na di na e a begemaale die bie ko a wɔɔ paate. Osei Kyei Mensah Bonsu da are la, o ne biiri banaare ka ba na la Dodoori Francis kataweɛ paate bie, Sulemana Mohammed CPP bie, Mohammed Mubarak All people Congress ane a sommeŋɛ bie. A nuuri neɛbo baaroo, a begemaale die mɛmba naŋ be naaŋ, Osei Kyei Mensah Bonsu, da di la a kogi la maaleŋ ko a wɔɔ paate NPP ne 67,095 nuuri naŋ e 76.1%, kataweɛ paate bie Dodoori Francis nyɛ 9,312 nuuri naŋ e 10.6% kɔɔ poɔ a nuuri zaa naŋ neɛ soŋ. Kyɛ ka a CPP bie Sulemana Mohammed nyɛ 299 nuuri naŋ e 0.3% kɔɔ poɔ a nuuri zaa naŋ neɛ soŋ. All people Congress meŋ nyɛ la 213 nuuri naŋ e 0.2% kɔɔ poɔ a nuuri zaa naŋ neɛ soŋ. A baara a sommeŋɛ bie George Prempeh meŋ la da tuuro Osei Kyi Mensah Bonsu ne 11,217 nuuri naŋ e 12.7% kɔɔ poɔ a nuuri naŋ neɛ.[24]

Commonwealth Parliamentary (CPA) Nuuri Neɛbo[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Commonwealth parliamentary (CPA) da ɛlɛte la Osei Kyei-Mensah-Bonsu ka o e ba dakogi zusoba paalaa.[25][26][27] Ba da ko la Osei Kyi-Mensah Bonsu toŋ vinviŋ saŋa na a nuuri neɛbo naŋ da kyɛŋe soŋ ka o daa o kyakya ŋmɛ tɔ Garry Brownlee, o kyakya ŋmɛ tɔ yoŋ.[28][29]

Yuori Tere Teɛroŋ Sori[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Ane a begemaale die Job 600 meɛ baaroo, Mensah Bonsu da yeli ka ba leɛ pore a job 600 meɛbo. O da yeli ka ba pore a zi-meɛraa Justice D. F Annan, a speaker fɔrɔ ko a Ghana begemaale die anaare, na eŋ o ne o tonsonne kyaare ne a begemaale die yeltarre baabo ane yelkanyeli Ghana poɔ. O da la yeli ka ba pore a zi-mɛrɛ ayi na kaŋa ba naŋ mɛ a job 600 puori ka Peter Ala Adjetey, naŋ da tu justice Annan puori. CPP mɛmbare la da de weɛ a yoe ama poreba basagebo, naŋ sage ka job 600 yuori leɛ porebo na sãã la Kwame Nkrumah tonsommo yi Ghana yelkoɔre eŋɛ.[30][31]

Meŋɛ Nyɔvore[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Osei kuli la Mrs. Irene Kyei-Mensah Bonso a taa biiri banii.[6] O e la kiristabie naŋ puoro Assemblies of God Church.[6]

Sommo Yizie[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

  1. https://peacefmonline.com/pages/politics/politics/202202/460083.php/
  2. https://web.archive.org/web/20120423215830/http://www.ghanadistricts.com/mps/?&mpd=38
  3. https://yen.com.gh/153603-osei-kyei-mensah-bonsu-bio-wife-religion-education-net-worth.html
  4. https://citinewsroom.com/2020/05/were-ready-to-debate-minority-on-their-call-for-rejection-of-c-i-126-majority-leader/
  5. https://web.archive.org/web/20220124125554/https://3news.com/e-levy-concerns-on-proposed-rate-must-be-addressed-afenyo-markin/
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5277
  7. 7.0 7.1 7.2 https://www.parliament.gh/mps?mp=272
  8. https://www.ghanaweb.com/person/Osei-Kyei-Mensah-Bonsu-1194
  9. https://www.peacefmonline.com/pages/politics/politics/202201/459289.php
  10. https://www.myjoyonline.com/parliament-may-be-setting-a-bad-precedent-for-not-sitting-majority-leader-tells-speaker
  11. https://www.modernghana.com/news/1254267/i-am-certain-bawumia-will-command-70-votes-in.html
  12. https://www.pulse.com.gh/news/politics/bawumia-will-win-by-70-in-suame-osei-kyei-mensah-bonsu-predicts/mhg7pyv
  13. https://web.archive.org/web/20230829194758/https://univers.ug.edu.gh/2023/08/26/bawumia-tops-npp-super-delegates-conference-with-68-of-votes/
  14. https://citinewsroom.com/2023/08/bawumia-tops-npp-super-delegates-conference-ken-agyapong-qualifies-for-november-primaries/
  15. https://www.pulse.com.gh/news/local/bawumia-holds-comfortable-lead-in-npp-super-delegates-conference/7were7l
  16. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/1996/ashanti/234/index.php
  17. 17.0 17.1 http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/ashanti/38/index.php
  18. https://www.fact-checkghana.com/statistics-presidential-parliamentary-election-results/
  19. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/index.php
  20. 20.0 20.1 http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/ashanti/38/index.php
  21. 21.0 21.1 http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/ashanti/38/index.php
  22. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2008/index.php
  23. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2012/ashanti/38/index.php
  24. https://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/ashanti/suame/
  25. https://www.ghanaiantimes.com.gh/majority-leader-elected-acting-vice-chairperson-of-cpa/
  26. https://www.myjoyonline.com/majority-leader-kyei-mensah-bonsu-elected-as-acting-vice-chairperson-for-commonwealth-parliamentary-association/
  27. https://citinewsroom.com/2021/08/osei-kyei-mensah-bonsu-elected-ag-vice-chair-of-commonwealth-parliamentary-association/
  28. https://citinewsroom.com/2021/08/osei-kyei-mensah-bonsu-elected-ag-vice-chair-of-commonwealth-parliamentary-association/
  29. https://www.graphic.com.gh/news/politics/kyei-mensah-bonsu-elected-as-acting-vice-chairman-of-commonwealth-parliamentary-association.html
  30. http://www.ghananewslink.com/indexxxxxx.php?id=10911
  31. http://www.ghananewslink.com/indexxxxxx.php?id=10911