Kopɔge
Kopɔge e la nensaala te seŋ pɔge sere bee o ba naŋ kpi ka ba maala a kuori. [1][2]A de ba wuli ka pɔge zaa serɛ naŋ kpi kyɛ bare o kyɛ pɔge na serɛ naŋ maale o kultaa yɛlɛ ka a tu nɛnɛ ka a serɛ kpi kyɛ bare o, a kuori maaloo daare la ka ba maŋ boɔle o kopɔge. [3]Yelyaga maŋ be la o poɔ kyɛ ka nimizeɛ la ba maŋ eŋ o miri o seɛŋ, kɔkɔreŋ ane o nueŋ a kuori maaloo bebiri daare.[2]
Ba meŋ maŋ zeɛ o la yage pelaa ka o taa yɔneŋ dare mine ka a waa saakomo yeltuuri ka a lɛ wuli ka o ba baŋ yeli zaa kyaare a o serɛ kūū. Lɛ o na taa a lɛɛŋ ka ba wa doge a kodãa ka o baŋ so kõɔ a leɛre a o zarema. Yɛlɛ yaga be la o poɔ ka fõõ na peɛre o a daga weɛŋ.
Kopɔge Yelba-erre Mine
[maaleŋ | Maale eŋ yizie]*Kopɔge zaa ba seŋ ka o ganeŋ dɔɔ zaa onaŋ wa be a poɔ.
*Kyiiruŋ la ka kopɔge zagere a saakomo yeltuuri ka ona ba baŋ yeli zaa kyaare neŋ a o serɛ kūū.
*Kyiiruŋ la ka kopɔge so kõɔ a yeltuuri poɔŋ ane amine kaŋa.
Aŋ Senne A Kopɔge Deɛbo
[maaleŋ | Maale eŋ yizie]Ka bana wa tu a yeltuuri zaa nɛnɛ, kopɔge taa la sori ka o leɛ koli serɛ a dɔgerɔ o biiri. Gbɛɛ yaga Dagaweɛŋ, a serɛ yɔɔ mine kaŋa la senne ka ba leɛ de o ka ba dɔgerɔ biiri ka ba naŋ wa boɔrɔ la lɛ kyɛ ka ba naŋ wa boɔrɔ o, o naŋ baŋ yi la yeŋɛ a te kuli sere kyɛ a pãã eɛ la ferebo ka a kyegebo na ba naŋ kyegebo, ka o saamine leɛ de a gaa ko a o serkoraa yiri deme. A kopɔge meŋ naŋ baŋ leɛ zeŋ la a serɛ yiri a maale a o teɛroŋ a ba la kuli serɛ kyɛ kaara a o biiri na ba naŋ dɔge.[2]