William Quaitoo

Yizie Wikipiideɛ
William Quaitoo
human
Sex or gendermale Maale eŋ
Country of citizenshipGhana Maale eŋ
Given nameWilliam Maale eŋ
Date of birth11 Sentɔmbare 1966 Maale eŋ
Languages spoken, written or signedEnglish Maale eŋ
Occupationpolitician, businessperson Maale eŋ
Position heldMember of the 7th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 6th Parliament of the 4th Republic of Ghana Maale eŋ
Educated atUniversity of Cape Coast, Western Galilee College, University of Ghana, Ghana Senior High Technical School (Takoradi) Maale eŋ
Academic degreediploma, undergraduate degree Maale eŋ
Religion or worldviewChristianity Maale eŋ

William Agyapong Quaitoo (ba dɔge o a la Sentɔmbare kyuu beri pie ne yeni 11, a yuoni 1966 a Akim Gyadam poɔ). O e la Ghana pɔletesean. O e la begemaale die mɛmba ko Akim Oda Gbandige, naŋ be Eastern Irigyiŋ poɔ a begemaale die ayɔpoi eŋɛ.[1][2] O da e la a Deputi Minisa naŋ are ko Dagerekɔlkyɛ 2013.[3] Ona da la a Chief executive Ɔfesa ko tere ane bombulo faŋa yeltare.[4][5]

O Nyɔvore Piiluu Ane Ganzanne Yɛlɛ[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Quaitoo dɔgebo e la 11 Sentɔmbare 1966 a yi Akim Gyadam naŋ be Eastern Irigyiŋ a Ghana. O gaa la Kalpohin Primary School naŋ be Tamale, Yoo Roman Catholic Primary School naŋ be Savelugu ane Vitting Experimental Junior Secondary School naŋ be Tamale ka a zaa be a Northern Irigyiŋ Ghana poɔ. O gaa la Ghana Secondary Technical School a te nyɛ o GCE 'O' Lɛvɛl yineŋ Takoradi ane Oda Secondary School te nyɛ o GCE 'A' Lɛvɛl naŋ be Akim Oda. O meŋ la gaa la Galilee College naŋ be a zie na o naŋ da te nyɛ o Diploma yineŋ Agribusiness, Export ane Marketing Management. O meŋ la gaa la University of Cape Coast a te yineŋ a BSC (HONS) naŋ be Chemistry ane Diploma in Education. O meŋ la nyɛ la MBA yi University of Ghana.[4]

O Toma[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Quaitoo piili la a o garegardi toma 2000 yuoni when a yi ba naŋ da iri o ka o e Market Development Manager ko OIC International. O da toŋ la a manager toma a yi a toma piiluu te tɔ 2002. A 2002, ba da iri o la ka o e Programmes Manager ko Enterprise Works, Ghana poɔ, zie na o naŋ toŋ te tɔ 2006. 2006 yuoni baaroo, ba da la iri o la ka o e Manager ko a Ghana Cocoa Board te tɔ 2012.[6]

Pɔletese Yɛlɛ[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Quaitoo e la a wɔɔ paati mɛmba kaŋa. O na la da a palemɛte mɛmba ko Akim Oda paaloŋ.[7][8] A 2020 yuoni a yi a NPP parliamentary primaries o da faa le la teŋɛ kyɛ bare a kogo ko Alexander Ackum.[9][10]

2012 Nuuri Neɛbo[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

A 2012 Ghana zaa nu-neԑ baaroo poͻ, o da di la a Akim Oda Gbandige begemaale kogi ane noba 18,982 naŋ are ko 62.74% a noba zaa naŋ neԑ ba nuuri baare kyԑ ka a NDC begemaale kpamkpir-ŋmeԑrԑ Kwabena Nkansah Asare da tage noba 6,315 naŋ are ko 20.87% noba zaa naŋ neԑ ba nuuri baare, a PPP begemaale kpamkpir-ŋmeԑrԑ Kofi Asamoah-Siaw nyԑ noba 782 naŋ are ko 2.58% noba zaa naŋ neԑ ba nuuri baare, ka a NDP begemaale kpamkpir-ŋmeԑrԑ Aninakwah Joshua Kwabena meŋ tage noba 278 naŋ are ko 0.92% noba zaa naŋ neԑ ba nuuri baare, ka Baa Abora meŋ naŋ da are o yoŋ a ba poͻ Naa zaa poͻ tage noba 1,626 naŋ are ko 5.37% noba zaa naŋ neԑ ba nuuri baare a la de neԑkaŋa yoŋ meŋ naŋ da la are a begemaale kpamkpir-ŋmԑ Augustus Ennin Attafuah tage noba 1,993  naŋ are ko 6.59% noba zaa naŋ neԑ ba nuuri baaroo poͻ.[11]

2016 Nuuri Neɛbo[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

A 2016 Ghana zaa nu-neԑ baaroo poͻ, O da la maaleŋ de la a Akim Oda Gbandige begemaale kogi ane noba 21,131 naŋ are ko 73.4% a noba zaa naŋ neԑ ba nuuri baare kyԑ ka a NDC begemaale kpamkpir-ŋmeԑrԑ Kwabena Nkansah Asare nyԑ noba 6,892 naŋ are ko 23.9% noba zaa naŋ neԑ ba nuuri baare poͻ, ka PPP begemaale kpamkpir-ŋmeԑrԑ Baa Abora nyԑ noba 599 naŋ mane 2.1% noba zaa naŋ neԑ ba nuuri baaroo poͻ ka a  CPP begemaale kpamkpir-ŋmeԑrԑ George Owusu Agyemang meŋ nyԑ noba 161 meŋ naŋ manne seŋ 0.6% a noba zaa naŋ neԑ ba nuuri baaroo poͻ.[12]

Kͻmatee[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Quaitoo da la a Dakogizusoba a ko a Begemaaleba kaa-iribu Kͻmatii a kyaare Ganzanne yeltarre.[13][14]

O Meŋԑ Naŋ Da Bare A Dipiti Minisita Toma[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

A August kyuu 2017 poͻ, Quaitoo da yeli la yԑlԑ mine naŋ pukyaare ne noba naŋ be a Northern irigyin Ghana paaloŋ poͻ.[15][16] A o yeliyaga poͻ "te beԑre mine [naŋ be northern Ghana], a waa kpeԑŋaa ka foo ne ba laŋe yԑlԑ. N kpԑ la be yuomo lezare ne ayopoi, N yele la Dagbani aŋa Dagomba ane a anaŋ zaa taaba. Ba e la noba yԑlԑ naŋ e kpeԑŋaa. Neԑzaa koŋ ba ŋmԑ nͻkpeԑne. ka neԑzaa yeli ka dundulo sãã la o weԑ boma, a soba na wa wuli la ka te nyԑ. Te ba taa yelzaa naŋ wuli lԑ. A be ka ba maŋ tu kyԑ de libie yi ne a gͻbenԑnte zie; lԑ ka ba erԑ wagere zaa." A o yԑlԑ ama puoriŋ, noba da yi la a gyamaa poͻ a yeli ka aseŋ ka o bare a toma a da dԑge o yelyaga na soŋ ka o ba nͻŋ noba zaa yԑlԑ. Ba naŋ da boͻle ka o bare a tomazuiŋ, A August beri lezare ne awae daare, 2017 poͻ o meŋԑ sereŋ da bare la a toma a yi o ͻfere o naŋ da e a Dipiti Minisita a ko Vͻlkͻlkya.[17][18][19][20] Kennedy Osei Nyarko la da wa leԑre a o vuo.[21][22][23]

O Meŋɛ Nyɔvore[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Quaitoo taa la pɔge aneŋ biiri banuu. O e la Christian a puoro kɔrɔ Baptist. O maŋ yeli la Nansaala, Kɔmbɔŋ, Dagbani, Hausa ane Ga.[4]

Sommo yizie[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

  1. http://citifmonline.com/2017/10/03/akim-swedru-mp-replaces-quaitoo-as-deputy-agric-minister/
  2. https://www.parliament.gh/mps?mp=30
  3. https://citinewsroom.com/2019/09/mp-challenges-cssps-secretariat-clear-out-claims-by-former-coordinator/the-deputy-minister-of-agriculture-william-quaitoo-2/
  4. 4.0 4.1 4.2 https://www.worldcoffeeproducersforum.com/william_agyapong/
  5. https://www.pulse.com.gh/news/local/akufo-addo-re-appoints-minister-who-resigned-over-northerners-are-difficult-people/d2qtp1q
  6. https://www.ghanaweb.com/person/William-Agyapong-Quaitoo-3148
  7. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/There-is-no-need-for-William-Quaittoo-to-resign-as-an-MP-Prof-Emmanuel-Asante-576266
  8. http://www.ghanadistricts.com/Home/ReaderDistrict/7095c0f-dd2d-4a16-ad
  9. https://www.myjoyonline.com/kotoku-chiefs-caused-my-defeat-william-quaitoo/
  10. https://www.modernghana.com/news/1010701/npp-primaries-incumbent-mp-william-quaitoo-loses.html
  11. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2012/parliament/eastern/akim_oda/
  12. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/parliament/eastern/akim_oda/
  13. https://www.modernghana.com/news/959980/sex-for-grades-im-not-surprise-william-quaitoo.html
  14. https://www.myjoyonline.com/kotoku-chiefs-caused-my-defeat-william-quaitoo/
  15. https://www.graphic.com.gh/news/general-news/deputy-agric-minister-william-quaitoo-resigns.html
  16. https://www.peacefmonline.com/pages/politics/politics/201708/325798.php
  17. http://citifmonline.com/2017/08/29/deputy-agric-minister-resigns-over-ethnocentric-comments/
  18. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/I-still-consult-for-Agric-Ministry-William-Quaitoo-580810
  19. https://www.pulse.com.gh/ece-frontpage/npp-government-i-resigned-to-bring-peace-william-quaitoo-says-in-farewell-message-to/182mvm5
  20. https://dailyguidenetwork.com/npp-candidate-lobbies-quaitoo-job/
  21. https://www.graphic.com.gh/news/general-news/akufo-addo-nominates-kennedy-osei-nyarko-as-dept-agric-minister.html
  22. http://ghheadlines.com/agency/citifm/20171003/57140602/akim-swedru-mp-replaces-quaitoo-as-deputy-agric-minister
  23. https://ar.ug.edu.gh/content/president-nana-akufo-addo-has-named-member-parliament-akim-swedru-kennedy-o