Tereré

Yizie Wikipiideɛ
Tereré
drink
Subclass ofmate Maale eŋ
CountryParaguay Maale eŋ
Country of originParaguay Maale eŋ
Intangible cultural heritage statusheritage asset listed by IPHAN, Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Maale eŋ
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/01603, https://ich.unesco.org/fr/RL/01603, https://ich.unesco.org/es/RL/01603 Maale eŋ
Usesmaté leaf Maale eŋ

Tereré  ( of Guaraní origin) [1]e la yerba pele bone enna ( botanical name llex paraguariensis) naŋ maale ne kommaaroŋ, naŋ taa sakubu ne phoháñaná( danyaga tēē, kyɛ maŋ e boŋkpoŋ. [2]A a de ennaa taa la o yiibuzie a Pre-Columbia America, naŋ maale o meŋɛ ka o waa yipɔge a Governorate wagere na a Paraguay poɔ. A maŋ la mine meŋ ba naŋaŋ maale ne bonwomo koɔ la naasaalaa maŋ boɔle ka juice  ka ba boɔlɔ a " Juice tereré " bee Russian tereré,  a yi a irigyin  na naŋ la. A December kyuu a o bebie pie ne ayɔpoi a yuoni 2020 a UNESCO da yeli ka a tereré  maŋ yi a Paranguay waa la yipɔge  kaŋa a poɔ ne a dãã( tereré  ne o maaloo tuubu zaa ne a danyaga tēē [3][4]( poháñaná).

O yi la taa ne mate - dãã meŋ naŋ yi yerba mate- kyɛ taa tɛɛtɛɛ ka tereré maŋ nyu la ka a naŋ wa maa a zuo a zaa ziere naŋ e maaroŋ a southern Cone. O e la Paraguay yipɔge poɔ, ne la ka o waa sããkonnoo bone. A ba kɔɔre kyɛ ka o yaare a southern Brazil ziere mine a Eastern Bolivia ne Argentina ( tene a  tereré dãã naŋ maaleŋ yaare a gaŋ koɔ.[5][6]

A naŋ taa enyuo ko a eŋɛ kyɛ la taa baaloŋ sammo ko a eŋɛ,a mine la ; pererina, cocú, sarsaparille, horsetails yideme,  burrito, agrial bee wax begonia, batatilla, verbena, spieskedges, ajenjo slender ,dayflower,escobilla, lemmo balm, saffaron crocus, ginger,  taropé, perdudilla blanca ne mine kaŋa. Pareguay poɔ pampana  yaa la tɛɛtɛɛ a sakubu nyuuru  a yi a baaloŋ Ba da yeli ka tereré e la dãã  ba naŋ sage a yi Paraguay  meŋ poɔ la a teŋɛ yipɔge poɔ.  Saturday  baaraa zaa February poɔ maŋ e a tereré bebiri a teŋɛ zaa maŋ di bebiri. [7]A 219/2019, National Secretariat of Culture da yeli ka Yipɔge yeŋ ne a Tereré yipɔge a Pohã- Ñana ka o a sããkonnoo yipɔge kaŋa.[8] A la waana meŋ,a Itakyry teŋɛ e la a lantaa zie a" Tereré  tigiri " a yuoni 1998.[9]

Yipɔge[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Guaraní la maŋ nyu a, a eebo da yi la a Guaraní-Jesuit Mission wagere na. Tereré da yaare la  a nembule  kyɛ waa a teŋɛ zaa dãã. A noba maŋ maale la dɔge ne koɔ kyɛ guampa ( or mate,or porongo)( Spanish ) bee cuia ( Portuguese ) ne bombilla (Spanish ) bee bomba ( potuguese) naŋ maŋ poŋ a laŋkpole zaa noba. O e ya yeltuuri naŋ maŋ wulu sagediibu ne nɔlaŋ.

Noba yaga maŋ nyɛ la tereré ne danyaga tĩĩ, a zaa waa baaloŋ sammo ne emaane boma. A northeast Argentina poɔ, a maŋ maale la gbɛɛ yaga ne koɔ, danyaga tĩĩ ne sakubu ba naŋ boɔlɔ tereré de agua ( tereré naŋ maale ne koɔ ) bee citrus,  a south western Brazil,  ne bonwomɔ koɔ aŋa lemon,  lime, orange  bee pineapple.[10] A ŋa maŋ waa la tɛɛtɛɛ a yi a irigyin aseŋ, Formosa province ( Argentina ), a ne a Paraguay ziere gyamaa,a maŋ maale la ne danyaga tĩĩ.  A southern Paraguay poɔ a maŋ maale la ne citrus tewonkoɔ. A de tewɔmɔ koɔ ne tereré lantaa ba maŋ boɔle a la tereré de jugo ( tereré with juice)-a northeastern Argentina poɔ bee tereré ruso ( Russian tereré ) naŋ yaare Paraguay bonso a yele ŋa e yeli Slavic immigrants a northeast a Argentina ne a southern Paraguay.

Guampas e laare naŋ maŋ maale yi done eelɛ poɔ, a maŋ maale yi nii eelɛ, stainless steel,  daare,mate porongo ( a kind of cucurbit native from south America ), bee silver. Guampas kuree maŋ pɔge la ne done gama.  Guampas paabaa bee anaŋ naŋ ba naŋ ba naŋ maŋ kɔɔre a eebo seŋ ka a maŋ e maaroŋ sere ka ba de erɛ ne bonso a pare seŋ maŋ taa la daare naŋ maŋ yaare kyɛ vɛŋ ka a ba yire ka ba naŋ wa eŋ ne koɔ.[11]

A bombilla e la kuri naŋ taa kyɔɔraa a baaraa saga ka be la maŋ be a yerba poɔ. Koɔ maŋ poɔ la a guampa poɔ a bu a bambilla a maala boŋkoɔ duore naŋ viele.

A maaloo[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Tereré maŋ yi la nii eelɛ ne silver bombilla.

Tereré maŋ maal maŋ yi la guampa paaloo a yi 2/3 te ta 3/4 naŋ paale ne yerba mate. Ane sakubu kyɛ paa poɔ koɔ naŋ maŋ be vacuum flasks.  Ka danyaga tēē bee tewɔmɔ koɔ maaloo,ba maŋ eŋ la a koɔ poɔ. [12] [13]Ka ba naŋ wa nyuuru, a koɔ maŋ kyire eŋ la a yerba naŋ maŋ be a guampa kyɛ yi a yerba poɔ ne kuri bonnyuuraa ( with a filter included on it) ba naŋ boɔlɔ " bombilla ".  A koɔ maŋ la maaleŋ paale la aŋa ba naŋ boɔrɔ.

Local customs

Argentina poɔ, tereré maŋ maale la ne citrus tewɔmɔ koɔ ka o nyuubu baara a teŋɛ zaa, gaŋ a zaa a saseɛ wagere kyuu, a gaŋ a zaa baapaaba.

Tereré poɔ la Argentina bondirii poɔ, a mine la Qom noba naŋ maŋ di a ba bondirii poɔ a yi seɛre ne torta fritas bee chipá cuerito. Ba nyɛɛ la noba 90 kɔɔ zaa poɔ la maŋ di tereré  gbɛɛ yaga bebiri zaa.

A teŋɛ tuluŋ zuiŋ, tereré yaare la a Central -West  ne Northern  Brazil  naŋ maŋ maale ne tewɔmɔ tɛɛtɛɛ, ane a zaa ka coffee naŋ waa la Brazil bonnyuure.

Meŋ la nyɛ[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Wikimedeɛ meŋ taa la yɛlɛ mine kyaare neŋ a Tereré. Gama naŋ be a Brazilian dishes

Sommo Yizie[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

  1. https://dle.rae.es/terer%C3%A9
  2. https://tererevip.com/wp0/acerca-de/
  3. https://www.bbc.com/mundo/noticias-55369299
  4. https://www.ellitoral.com/informacion-general/unesco-declaro-terere-patrimonio-inmaterial-humanidad_0_U0TXYgbTPd.html
  5. https://www.laclave.com.py/2019/04/16/jovenes-estenos-lanzan-linea-de-hielos-saborizados-con-remedios-refrescantes/
  6. https://infonegocios.com.py/y-ademas/terere-pantano-el-emprendimiento-que-con-g-100-000-invento-una-nueva-forma-de-tomar-terere
  7. https://www.ultimahora.com/paraguay-festeja-el-dia-nacional-del-terere-bebida-simbolo-su-identidad-n876351
  8. https://www.ip.gov.py/ip/unesco-admite-candidatura-del-terere-y-poha-nana-como-patrimonio-de-la-humanidad/
  9. https://www.abc.com.py/este/2020/02/16/festival-del-terere-propone-serie-de-espectaculos/
  10. http://www.ma-tea.com/pages/Terere.html
  11. https://mate.com.es/comprar-bombilla
  12. http://www.ultimahora.com/todo-el-terere-n880767.html
  13. http://rinconrecetas.com/como-hacer-un-mate-terere/