Talchum

Yizie Wikipiideɛ
talchum
type of dance
Subclass ofKorean dance, tradition Maale eŋ
Native label탈춤 Maale eŋ
Country of originSouth Korea Maale eŋ
Intangible cultural heritage statusRepresentative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Maale eŋ
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/talchum-mask-dance-drama-in-the-republic-of-korea-01742, https://ich.unesco.org/fr/RL/le-talchum-danse-thtrale-masque-en-rpublique-de-core-01742, https://ich.unesco.org/es/RL/talchum-danza-teatral-con-mscaras-en-la-repblica-de-corea-01742 Maale eŋ
UsesKorean mask Maale eŋ


Talchum
A mask dance in South Korea
Korean name
Hangul 탈춤
Revised Romanization talchum
McCune–Reischauer t'alch'um

Talchum (탈춤 t'alch'um) e la Korean seɛre naŋ maŋ seɛ kyɛ noba eŋ nyɔbuge woɔre, a maŋ taa yieluŋ ne seɛre wearing a mask,

Ane a lɛ zaa ka a yelbiri talchum  muni la ka neɛ zaa eŋ nyɔbogri woɔre kyɛ seɛre a Koreans noba yaga zie,o e yɛlɛ yeluu a irigyin yoŋ poɔ  a maŋ yi Hwanghae Province seɛre a pampana North Korea poɔ. Seɛre naŋ yi Seoul bee Gyeonggi province irigyin  ba naŋ baŋ ne o sandae noli,kyɛ ka a seɛre naŋ yi a southern cost ba maŋ boɔlɔ yayu  (야유), , muni la " field play " bee Obangsinjang,muni la "dance of five gods" . Kyɛ Talchum pampana saŋɛɛ la ka o e yibiri ko nyɔbogri seɛre deɛne.

A seɛre meŋ maŋ naŋ taa la deɛne ne sellɛ, a ŋa a woɔre meɛroŋ naŋ wulu noba,donne ne bonvoɔre ba naŋ ba nyɛrɛ.  A folk deɛne ŋa maŋ saa la balebu naŋ be a gbɛɛ a gɛrɛ a elite yangbang

Yipɔge[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Talchum yi la Korean kɔraa naŋ poɔ a shamanic yeltuuri poɔ. O ba wa leɛ waa la nimipɛle bone. Ba gba maŋ seɛ o la anaa yiriŋ  a Gorywo wagere na, a Masked Dance Drama( Sanda Togam ) ofiri la maŋ kaara a seɛre. A ofiri da maalee la a Joseon wagere na.

Yelzuri ne a meɛroŋ

Woɔre seɛre deɛne taa a piiluu meɛroŋ kyɛ ka na maŋ kaara  irigyin zaa seɛre ne deɛne. A yelzuri mine la exorcism rites,yeltuuri seɛre,satire,parody nensaalaa ballot,l,teŋɛ yelfaare, ne a elites.  A maŋ saa la  a kyɛlekyɛlebe naŋ maŋ vɛŋ ka ba apostate Buddhist monks,  naŋ sigire dɔɔbnaŋ be zaazu ne shamans.  A yelzu laŋ meŋ naŋ yaare la a zɔɔre naŋ kyaare a pɔge kɔre me a concubine. Ne irigyin zaa kyilluu, a meŋɛ pɔgebu seɛre deɛne da maŋ deɛ la a kyuu dendensoba, Buddha's dɔŋɔɔ bebiri s(석가탄신일) a bebie anii daare a kyuu anaare soba, a Dano tigri ne Chuseok. Deɛne tɛɛtɛɛ na baŋ deɛ la tigiri zie bee o yeltuuri la o wane saa. Kyɛlekyɛlebe naŋ maŋ poɔ a deɛne la a meɛroŋ kaŋa.

Yeltuuri[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Pɔge meŋɛ seɛre maŋ puŋ eŋ la ziere ayɔpoi

A naa dendensoba' (상좌, Sang-Jwa) seɛre e la yeltuuri seɛre naŋ kyaare a naaŋmemɛ anaare (사신도, 四神圖) a muni la  ka a dege sifaare bare.,

A ayi soba waa la monk anii seɛre, naŋ e a boŋyeni ne a ayi soba beopgonori. A monk faare seɛre wuli la o meŋɛ poɔbu ne a seɛre. A beogonori maŋ yeli la tɔɔli naŋ kyaare dɔɔ ne o pɔge naŋ yagera ba bonsuuri  ne beŋɛ sakuuri naŋ yagele ba kɔkɔre poɔ. A na kɔɔre( dabuo?) beopgonori naŋ bɔre.

A ata soba e la  Sadang seɛre (사당춤)  naŋ maŋ seɛ nembɛrɛ bayɔpoi  (거사, Geo-sa), naŋ pege ne shrine splendor.  Ka kɔpɔgeba wa daa lɔɔ a bɔgebuoro zie seɛ eebo zuiŋ bayɔpoi maŋ kyɛ la yieluŋ noɔ.

A anaare soba e la veteran seɛre (노장춤, No-Jang). A seɛre maŋ wuli a satire a Buddhist monk ba naŋ da maŋ puge ka o e la Buddha nyɔvore  a yi Soum  (소무, So-moo),[5] a pub girl, or bee concubine.

A anuu soba gbeŋni naŋ e a Buddha ka o dɔgre ba a yi ba naŋ bare a gbeŋni seɛre. A maŋ boɔrɔ ka ba di ba bondirii kyɛ ka ba kyɛle a leɛbo ne soori di teroo kyɛ ka ba lanta seɛre.

A ayɔɔbo soba e ba naŋ yele ne a yangban ne yɛlɛ (noba naŋ gaa sakuuri ) yɔɔdɔba, a stake ne a gangban seɛre. A yi a deɛne ba naŋ maŋ noba naŋ kpeɛre a be paaloŋ , Sijojigi ('make a poem', 시조짓기), Paja Nori (make a poem with divided or combine Hanja, 파자놀이), ne  catching chuibbali ('a person who embezzled public funds', 취발이). Through the play, the Malttoki ('a crown', 말뚝이)  maŋ de la yelwiiri a deɛ me ka ba de a kpaa ne a yangban.

A ayɔpoi soba maŋ pɔŋ la  Young-gam (영감, 'old dɔɔ or a low-ranking official') ne  Mi-Yal-Hal-mi (미얄할미),[5]  maŋ taa o tɔɔraa seɛre, a waa la a lɛ bonso a co.cubins yiriŋ  la ka o de wa ko ba, ne  Mi-Yal naŋ da ŋmɛ te ta o kuu a Young -gam. Dɔɔnyaŋaa yuori Namgang wa saa a boɔle a shaman ka o wadeɛ  a Jin-Ogwi rite (진오귀굿). Naŋ wulu a noba ba naŋ naŋ tɔna a tyranny dɔba ne pɔgeba  a yi a pɔge yaga diibu,  a deɛne baaraa wuli la a woɔre seɛre ŋa be la a gut (굿, a ritual performance in Korea).

Ziere ba naŋ maŋ deɛ[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Zie naŋ maale a deɛne la zie na nengyamaa naŋ na baŋ ziŋ. A kyɛlekyɛlebe ziŋ la a zie a ŋmaa gɔle, kyɛ bome zaa na maŋ kyɛbe a eebo zie, kyɛ a zie lambɔri kaŋa la ka yiri bebe ka ba boɔlɔ Gaebok-Cheong be la ka deɛdeɛmɛ maŋ leɛre ba bonsuuri.  Ane a zaa ka a zie maŋ e la flat maŋ e wogi a ŋa a ŋmenaa, Bongsan Talchum  meŋ maŋ la a zie ka o e wogi. A wagere maŋ waa la zie noba naŋ maŋ kɔɔrɔ bondirii kyɛ bare a kyɛlekyɛlebe zie kaabo a attic poɔ.

Gɔɔloŋ[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Mask seɛre deɛne yaare ta a tenne zaa. Woɔre seɛre taa la pie ne ata tɛɛtɛɛ a Korea ― Hwanghaedo province's Haeseo gɔɔloŋ, a mine la; Bongsan Talchum, Gangnyeong Talchum, Eunyul Talchum; Gyeonggi-do province's Yangju Byeolsandae, Songpa Sandae Noli Mask Dances; Gyeongsangnam-do province's Suyeong Yayu, Dongnae Yayu, Gasan Ogwangdae, Tongyeong Ogwandae, Goseong Ogwangdae; Gyeongsangbukdo province's Hahoe byeolsingut talnori; Gangwon province's Gangneung Gwanno Gamyeon'guk woɔre seɛre;  ne a Namsadang (male itinerant entertaining troupe of the Northern Line) Deotboegichum woɔ seɛre. A Bongsan Talchum ne Hahoe byeolsingut talnori  la a boŋ soŋ zenɛ.

Teɛroŋ bommaale a Talchum poɔ[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Yeongno (영노)

Bongaa naŋ maŋ di yangbans gaa. Ziere mine, ka a bone ŋa wa di yangbans 100 o na baŋ gaa la tenvilaa.

Bibi (비비)

A yeongno naa, ba boɔlɔ o la  bi-bi gɔne. Ba taa la zufaare noba zu poɔ.

Jangjamari (장자마리)

Koɔ bonfaare:  a e la pɛgleŋ, deɛne boma kyɛ taa seaweed a ba enne zaa. A meŋ ta ba taa dɔgebo.

Gangneung Gwanno Gamyeon'geuk,[definition needed] poɔ, a taa la dɔgebo a koɔbo saga,seɛre,suuru bonsuuri  naŋ taa a teŋɛ waaloŋ kyɛ maale ne muibie ne seaweed.  

Juji (주지)

Juji e la neŋkpeɛne. A maŋ waa ŋa nɔɔbilee naŋ taa zu bilee bee na baŋ taa la zu a ŋa a gbeŋni na. A kultaa deme bayi maŋ vare la viiri. A seɛre kyaare ne a kultaa deme  na baŋ wuli ka ba taa la dɔgebo. Kyɛ a seɛre kyaare a gbeŋni ayi meŋ na baŋ wuli ka a diere la sifaare bara.

Gallery[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Bongsan Talchum

Bongsan Talchum


Songpa Sandae Noli

Songpa Sandae Noli


Hahoi Byeolshin'gut Talnoli

Hahoi Byeolshin'gut Talnoli


Eunyul Talchum

Eunyul Talchum


Korean woɔre feɛne

Korean woɔre deɛne

Sommo yiibuzie[maaleŋ | Maale eŋ yizie]