John Frank Abu

Yizie Wikipiideɛ
John Frank Abu
human
Sex or gendermale Maale eŋ
Country of citizenshipGhana Maale eŋ
Given nameJohn Maale eŋ
Place of birthAmenfi Central Constituency Maale eŋ
Languages spoken, written or signedEnglish Maale eŋ
Occupationminister Maale eŋ
Position heldMember of the 3rd Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 2nd Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 1st Parliament of the 4th Republic of Ghana Maale eŋ
Educated atUniversity of Guelph, University of Ghana Maale eŋ
Member of political partyNational Democratic Congress Maale eŋ
Religion or worldviewEastern Orthodoxy Maale eŋ

John Frank Abu e la Ghana pɔleteesa ane a fɔrɔ, ayi ane ata begemaale die mɛmba a Ghana republic anaare eŋɛ, naŋ areko a Amenfi Central Gbandige a Western Irigyiŋ poɔ, Ghana.[1] O e la Minisa koroo ko Mining and Energy ane Minisa ko Trade and Industries. O meŋ da la e la a Western irigyinal Minisa a erstwhile National Democratic Congress (NDC) gɔmenante poɔ.[2][3]

Nyɔvore Piiluu ane Ganzanne[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Ba da dɔge la Abu a Amenfi Central naŋ be Western Irigyiŋ poɔ, Ghana. O gaa la a University of Guelph, Canada zie o naŋ nyɛ o Doctor of Philosophy, PhD. O zanne la Dagerekɔlkya a University of Ghana poɔ zie o naŋ nyɛ o Masa of Science ane Bakyila of Science degerees.[1]

Pɔletese[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

1997 poɔ, Jerry John Rawlings da kaa-iri o la ka o e Mines Minisa ane Faŋa. 2007 poɔ, ba da ɛlɛte o la ka o e a NDC's irigyinal dakogi zusoba ko a Western irigyiŋ. O da daa la o kyakya ŋmɛ tɔ Mr Seidu Adamu ne 68 te tɔ 60 nuuri lɔɔ.[2][4]

Ba da ɛlɛte la Abu fɔrɔ eŋ begemaale die poɔ ka o e a fɔrɔ begemaale die mɛmba a Ghana republic anaare eŋɛ, a 1992 Ghana begemaale die nuneɛ eŋɛ, a kataweɛ paati yuori eŋɛ. O da be la begemaale die poɔ o buyi soba eŋɛ, a Disembare 1996 Ghana gyɛmaa zaa nuneɛ wagere. O da nyɛ la 18,644 nuuri naŋ manne ne 67.7% yi a 27,551 nuuri zaa lantaa neɛ soŋ gaŋ o kyakya ŋmɛ tɔ Emmanuel O.K Duah meŋ naŋ nyɛ 8,136 nuuri naŋ manne ne 25.9% ane Kofi Osei naŋ nyɛ 624 nuuri naŋ manne ne 2.3% , Lawrence K.Afari naŋ nyɛ 147 nuuri naŋ manne ne ane Kwame Adjei-Amoahene meŋ naŋ nyɛ 0 nuuri.[5][6]

2000 Nuneɛ[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Ba da ɛlɛte la Abu ka o e begemaale die mɛmba ko a Amenfi Central gbandige naŋ be a Western irigyiŋ poɔ, Ghana a 2000 Ghana gyɛmaa zaa nuneɛ poɔ. A lɛ na ka o areko a gbandige a begemaale die ata soba poɔ, a Ghana republic anaare soba eŋɛ.[7] Ba da ɛlɛte o la ne 13,319 nuuri yi a 24,514 nuuri zaa lantaa neɛ soŋ.[7] A ŋaaŋ da manne ne la 54.30% yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ. Ba da ɛlɛte o la kyɛ bare Padmore Kofi Arthur naŋ e a wɔɔ paati bie, Osei Kofi naŋ e a Peoples National Convention Party bie ane George K.Essem-Koffie naŋ e a Nɔdaa paati bie.[7] A bama da nyɛɛ 10,208, 527 ane 460 nuuri seŋ anaŋ tutaa lɛ yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ, naŋ manne ne 41.60%, 2.10% ane 1.90% seŋ anaŋ tutaa lɛ yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ.[7][8][9] A Kataweɛ paati da di la kogiri lantaa noɔre naŋ e 9 yi a kogiri 19 poɔ a Western Irigyiŋ poɔ ana nuneɛ na eŋɛ. A zaa lantaa poɔ, a paati da di la 89 begemaale die kogiri noɔre lantaa bayageroŋ yi a kogiri 200 poɔ, a begemaale die ata soba, a Ghana republic anaare eŋɛ.[10]

2001 poɔ, o da de la põɔ̃bo ne nu tẽɛ̃ kyaare a Ghana gɔmenante, ne o naŋ ba binnie yelnyɔgere ŋa naŋ senne na baa a mining lombori a paaloŋ poɔ. Ana lombori ŋa, o naŋ da male ka o arɛɛ o gbɛɛ zu na le nandaare eŋɛ.[11]

Dompole[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Abu e la a dakogi zu soba ko Tema Oil Refinery Limited. O e la minisa koroo ko Mines ane Faŋa. Ona la tona a Minister of Trade ane Industries toma. O meŋ la e la Dagerekɔlkyaara.[1][4][12]

Meŋɛ Nyɔvore[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Abu e la kiristabie.[1]

Sommo Yizie[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 Ghana Parliamentary Register
  2. 2.0 2.1 https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Dr-Abu-elected-W-R-Chairman-of-NDC-95049
  3. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/ndc_ministers.php
  4. 4.0 4.1 http://www.reportingoilandgas.org/review-of-ghanas-energy-petroleum-ministry/
  5. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/1996/parliament/western/210/index.php
  6. https://books.google.com/books?id=opodAQAAMAAJ&q=John+Frank+Abu
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2000/western/210/index.php
  8. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2000/western/210/index.php
  9. https://www.graphic.com.gh/elections/constituency-details/2000/amenfi-central
  10. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2000/index.php
  11. https://allafrica.com/stories/200105090236.html
  12. https://www.bloomberg.com/profile/person/16629977