Gifty Twum Ampofo

Yizie Wikipiideɛ
Gifty Twum Ampofo
human
Sex or genderfemale Maale eŋ
Country of citizenshipGhana Maale eŋ
Name in native languageGifty Twum-Ampofo Maale eŋ
Given nameGifty Maale eŋ
Family nameAmpofo Maale eŋ
Date of birth11 Gyɔɔne 1967 Maale eŋ
Place of birthKukurantumi Maale eŋ
Native languageTwi Maale eŋ
Languages spoken, written or signedEnglish, Twi Maale eŋ
Occupationpolitician, teacher Maale eŋ
Position heldMember of the 7th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 8th Parliament of the 4th Republic of Ghana Maale eŋ
Educated atUniversity of Cape Coast, Kwame Nkrumah University of Science and Technology, University of Ghana, University of Cape Coast Maale eŋ
Work locationAccra Maale eŋ
Member of political partyNew Patriotic Party Maale eŋ
Candidacy in election2020 Ghanaian general election, 2016 Ghanaian general election Maale eŋ
Religion or worldviewChristianity Maale eŋ

Gifty Twum-Ampofo(Dɔge o la 11 Gyoone 1967 yuoni) o e la Gaana pɔleteseɛŋ aneŋ begemaala naŋ poɔ a wɔɔ paati. Pampana ŋa o e la begemaala ako Abuakwa North nu-neɛ lombori naŋ be a Eastern irigyin teŋa poɔ a Ghana paaloŋ.

Ampofo e la gɔmmenɛnte kpambeɛ naŋ kaara dɔba/ pɔgeba, bibilee aneŋ lambo guubu a Ghana paaloŋ poɔ.[1][2][3][4][5]

O Nyɔvore Piiluu Aneŋ O Sakuu[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Ba dɔge la Gifty Twum a 11 Gyoone 1967 yuoni poɔ[6] a yi teŋa kaŋa ba naŋ boɔla Kukurantumi naŋ be a upper east irigyin a Ghana paaloŋ poɔ. O nyɛ la o gama mine ba naŋ boɔla B.Sc in biology a yi sakuukpoŋ ŋa ba naŋ boɔla UCC a 1997 yuoni poɔ.

O lɛ gaa la nimitɔɔre a lɛ kanne a yineŋ gama mine ba naŋ boɔla MBA a yi Strategic Management a 2018 yuoni poɔ.[7] O meŋ lɛ nyɛ la gama mine ba naŋ boɔla BSc a yi sakuukpoŋ ŋa ba naŋ boɔla Univeersity Of Ghana.[8]

O Toma[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Gifty Twum da kanna la zannoo lombori ŋa ba naŋ boɔla science a Akosombo international school sɛre oŋ wɔ leɛ begemaala.[9] O da e la kannõõ zuzie soba ako zannoo lombori kpaarõõ ŋa ba naŋ e science department kyɛ da lɛ e enyɛ zuzie soba ako feŋteŋdiglēē toma zie ŋa ba naŋ boɔla Volta River Authority.[7] Pampana ŋa o e la gɔmmenɛnte kpaŋbeɛ potuuro naŋ kaara nu-toma zannoo yɛlɛ.[5][10]

O Naakoɔ̃[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

A maakye 2016 yuoni poɔ o da arɛɛŋ a da di a wɔɔ paati nu-neɛ kyaakyaa a da are ko a Abuakwa North nu-neɛ lombori naŋ be a Eastern irigyin teŋa poɔ, a yi wagre ŋa Joseph Boakye Danquah-Adu naŋ da kɔŋ o Nyɔvore.[11][12] A puoreŋ o da di la a Abuakwa North nu-neɛ lombori kyaakyaa aneŋ nuuri yaga ka a da e 10,033 nuuri, kɔɔ poɔ aŋ da e 89.60% a yi a nuuri zaa de laŋtaa, kyɛ ka a paati ŋa ba naŋ boɔla Ghana Freedom Party bie meŋ da nyɛ nuuri 263 kɔɔ poɔ aŋ da e 2.35% a yi a nuuri zaa poɔ, aneŋ a United People's party bie ba naŋ boɔla Isaac Kwarteng meŋ da nyɛ nuuri 901 kɔɔ poɔ aŋ da e 8.05% a yi a nuuri zaa de laŋtaa.[13]

A 2016 Nu-Neɛ Kyaakyaa[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

A 2016 nu-neɛ kyaakyaa kpoŋ, o da di la Abuakwa North kogo aneŋ nuuri yaga ka da e 17,838 kɔɔ poɔ aŋ da e 59.23% a yi a nuuri zaa de laŋtaa poɔ, kyɛ ka neɛ naŋ da areko a kataweɛ paati ka ba boɔla Victor Emmanuel Smith meŋ da nyɛ nuuri ka a da e 11,754 kɔɔ poɔ aŋ da e 39.03% a yi nuuri zaa de laŋtaa, kyɛ ka neɛ naŋ da are o yoŋ ka ba boɔla Adjei Patrick Danqua meŋ da nyɛ nuuri 524 kɔɔ Poɔ aŋ e 1.74% a yi a nuuri zaa de laŋtde.[14]

A 2020 Nu-Neɛ Kyaakyaa[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

A 2020 nu-neɛ kyaakyaa yuoni o lɛ di la a Abuakwa North kogo aneŋ nuuri yaga ka a da e 17,653 kɔɔ poɔ aŋ da e 53.2% a yi a nuuri zaa de laŋtaa, kyɛ ka a kataweɛ paati bie meŋ da nyɛ nuuri 15,551 kɔɔ poɔ aŋ e 46.8% a yi a nuuri zaa de laŋtaa.[15][16]

Kɔmɛtiiri O Naŋ Poɔ[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

O e la neɛ naŋ poɔ a Gaana paaloŋ libie kɔre yɛlɛ kɔmɛtii aneŋ paaluŋ zaane yɛlɛ Kɔmɛtii.[7]

O Meŋa Nyɔvore[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

O bare la o serɛ kyɛ taa biiri bata, o e la kristabie, o gɛrɛ la a Methodist.[17]

O Nimimaarooŋ Toma[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

A 2020 yuoni poɔ o da de la bondirii/sēēmãã a da tɔre ko a o nu-neɛ lombori o naŋ kaara, noba 35,000 da nyɛ a na sombo ŋa.[18]

Sombo Yiziiri[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

  1. https://web.archive.org/web/20190924104720/http://ghana.gov.gh/index.php/governance/deputy-ministers
  2. https://yen.com.gh/90398-list-akufo-addos-50-deputy-ministers-news-ministers.html
  3. http://citifmonline.com/2017/03/15/akufo-addo-names-50-deputies-4-ministers-of-state/
  4. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/religion/Akufo-Addo-picks-deputy-ministers-511811
  5. 5.0 5.1 https://dailyguidenetwork.com/deputy-education-minister-supports-constituents/
  6. https://ghanamps.com/mp/twum-ampofo-gifty/
  7. 7.0 7.1 7.2 https://www.parliament.gh/mps?mp=116
  8. https://en.wikipedia.org/wiki/Gifty_Twum-Ampofo#:~:text=Mobile%20view-,vieta%2C%20Kojo%20(2017).%20Know%20your%20MPs%20in%20the%207th%20Parliament.%20Accra%3A%20Flagbearers.%20p.%C2%A0103.%20ISBN%C2%A09789988252281.
  9. https://en.wikipedia.org/wiki/Gifty_Twum-Ampofo#:~:text=Mobile%20view-,%22myjoyonline.com%22.%20www.parliament.gh.%20Archived%20from%20the%20original%20on%2026%20November%202017.%20Retrieved%202%20March%202019.
  10. https://cotvet.gov.gh/author/cotvet_admin/
  11. https://www.myjoyonline.com/science-teacher-gifty-twum-ampofo-wins-abuakwa-north-npp-primaries/
  12. https://gbcghana.com/1.8738776
  13. https://citifmonline.com/2016/03/npp-secures-resounding-victory-in-abuakwa-north-by-election/
  14. http://thinkghana.com/pages/2016/parliament/eastern/88/index.php
  15. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2020/parliament/eastern/abuakwa_north/
  16. https://electiondatacenter.theghanareport.com/election-results/2020-2/eastern-region/abuakwa-north/
  17. http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5510
  18. https://web.archive.org/web/20230120234521/https://theindependentghana.com/abuakwa-noth-mp-gifty-twum-ampofo-supports-constituents-with-foodstuffs/