Ekow Hayford

Yizie Wikipiideɛ
Ekow Hayford
human
Sex or gendermale Maale eŋ
Country of citizenshipGhana Maale eŋ
Name in native languageEkow Hayford Maale eŋ
Given nameEkow Maale eŋ
Family nameHayford Maale eŋ
Date of birth24 Disembare 1970 Maale eŋ
Place of birthMankessim Maale eŋ
Date of death9 Ɔɔtoorebare 2020 Maale eŋ
Manner of deathhomicide Maale eŋ
Cause of deathballistic trauma Maale eŋ
SpouseOphelia Hayford Maale eŋ
Languages spoken, written or signedEnglish Maale eŋ
Occupationpolitician, police officer Maale eŋ
Position heldMember of the 7th Parliament of the 4th Republic of Ghana Maale eŋ
Educated atMethodist University College, Methodist University Maale eŋ
Work locationMfantseman Maale eŋ
Member of political partyNew Patriotic Party Maale eŋ
Religion or worldviewChristianity Maale eŋ

Ekow Hayford( 24 Disembare 1970 a te tɔ 9 ɔɔtoore 2020) o da e la Gaana pɔleteseɛŋ aneŋ begemaala naŋ poɔ a begemaale die naŋ e ayɔpoi soba a republic anaare poɔ Gaana, o da are ko la Mfantseman nu-neɛ paaloŋ naŋ be a seŋsogre irigyin a wɔɔ paati yuori eŋɛ.[1] Neŋfaare mine da iri la o nyɔvore a 9 Ɔɔtoore 2020 yuoni poɔ. O e la neŋkpoŋ naŋ bɔ a kɔɔdɛne lambu ŋa ba naŋ boɔla Apam Football Club.

O Nyɔvore Piiluu Aneŋ O Sakuu[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Ba da doge o la 24 Disembare 1970 yuoni a Mankessim naŋ be a seŋsogre irigyin a Gaana paaloŋ poɔ. O da e la o ma bi yeni yoŋ madam Mena Aba Attah. O taa la gama mine ba naŋ boɔla Bachelor of Business Administration degree a yi Methodist university college. O lɛ taa la gama mine ba naŋ boɔla Master of Business Administration (Supply Chain Management) degeree a yi sakuukpoŋ ŋa ba naŋ boɔla GIMPA.[1]

O Toma Aneŋ O Naakoɔ̃[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Hayford toŋ fɔra da e la polisi toma, o da toŋ la a toma ŋa a yi 1993 yuoni a te tɔ a 1998 yuoni o da do la a polisi toma dare a da te ta a saazu zie ŋa ba naŋ boɔla Corporal. O da bare la a polisi toma kyɛ da leɛ bɔ omeŋɛ toma, o da e la neɛ naŋ bɔ a toma ŋa kyɛ lɛ e neɛ naŋ kaara a toma ŋa ba naŋ boɔla MODISA lodge aneŋ MANTRA Ghana Ltd a tutaa, sɛre oŋ wɔ kpɛ a nu-neɛ kyaakyaa toma poɔ.[2]

A 2015 yuoni poɔ a wɔɔ paati biiri da neɛ la nuuri a iri o ka o areko a Mfantseman a na gaa a 2016 nu-neɛ kyaakyaa kpoŋ.[3] O da di la kogo aneŋ nuuri yaga kɔɔ poɔ aŋ da e 46.82% a yi a nuuri zaa de lantaa[4][5]. O da e la neɛ naŋ poɔ a sarɛɛ ŋmaabu kɔmɛtii aneŋ guubu Kɔmɛtii aneŋ poɔ yɛlɛ ziŋlaaŋfeɛ Kɔmɛtii a begemaale die.

Personal life[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Hayford da de la pͻge ka bat aa biiri banaare a da e Methodist misa bie.[2]  Ba da yeli ka o taa la pͻgeba bayi ka bana la, Ophelia Quansah Hayford ane Sarah Quansah Hayford.

O kũũ[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

A October kyuu beri awae daare, 2020 yuoni poͻ, o naŋ da leԑ te yi campaign mõͻ waana, nembabaŋene mine da ŋmԑ la Hayford ane malfa ko.[6] A yeli ŋa da nyԑ la eebo a Abeadze Dominase – Abeadze Duadzi – Mankessim sobiriŋ o naŋ da leԑ yi o campaign sori waana. Ba yeli ka a sori poͻ neŋkpeԑne bayoͻbo da ŋmaa o la Friday daare baguo gbeliŋ-yeni zinyaane saŋa. A ba yelluŋ wulee la ka a neŋkpeԑne naŋ da wa baŋ ka Hayford e la begemaala baare la ka ba da iri o a ŋmԑ o ko bonso ka ba naŋ vԑŋ ka a paaloŋ noba wono tuo.[7]

A puoriŋ yel-erre[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

O pͻge Ophelia Hayford da e la polisi tontonͻ a te ta o serԑ kũũ saŋa. A Wͻͻ Naa da leԑ iri o la ka o are o serԑ gbԑ-boriŋ a na ŋmԑ kpamkpire a Wͻͻ Naa yuori eŋԑ a Mfantseman begemaale kogi a 2020 Ghana zaa nu-neԑ poͻ.[8] A da yie gbangbale ka Hayford sereŋ da taa la pͻgeba bayi. A pͻgeba bayi soba, Sarah Quansah Hayford, meŋ da taa la biiri bayi a da be a komaale piiluu yeltarre zie a Mankessim poͻ.[9][10]

Kaa kyԑ[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Ghana Begemaaleba ba naŋ iri a 2016 nu-neԑ poͻ yoe.

Sommo yizie[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

  1. 1.0 1.1 https://www.parliament.gh/mps?mp=168
  2. 2.0 2.1 http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5358
  3. http://citifmonline.com/2015/06/npp-primaries-69-aspirants-to-contest-in-central-region/
  4. http://www.electionpassport.com/files/GH/GH.xlsx
  5. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2016/central/79/index.php
  6. https://www.graphic.com.gh/news/general-news/mfantseman-mp-ekow-quansah-hayford-shot-dead.html
  7. https://www.bbc.com/pidgin/tori-54474149
  8. http://www.ghanamps.com/mps/details.php?id=5358
  9. https://www.graphic.com.gh/news/politics/late-mfantseman-mp-s-second-wife-raises-concerns-about-family-neglect.html
  10. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Second-wife-of-murdered-Mfantseman-MP-pops-up-1085290