Freddie Blay

Yizie Wikipiideɛ
Freddie Blay
human
Sex or gendermale Maale eŋ
Country of citizenshipGhana Maale eŋ
Given nameFrederick Maale eŋ
Family nameBlay Maale eŋ
Date of birth1942 Maale eŋ
SpouseGina Blay Maale eŋ
Languages spoken, written or signedEnglish Maale eŋ
Occupationpolitician, lawyer Maale eŋ
Position heldMember of the 4th Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 3rd Parliament of the 4th Republic of Ghana, Member of the 2nd Parliament of the 4th Republic of Ghana Maale eŋ
Educated atUniversity of Ghana, Ghana School of Law, Akuafo Hall Maale eŋ
Member of political partyConvention People's Party Maale eŋ
Religion or worldviewEastern Orthodoxy Maale eŋ

Frederick Worsemao Armah Blay e la lɔɔya, Ghana pɔleteesa ane mɛmba a begemaale die ayi, ata ane anaare begemaale die poɔ a Ghana republic anaare eŋɛ, a areko a Ellembelle Gbandige a Western Irigyiŋ poɔ, Ghana.[1]

Dompole[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Ba da kaa-iri la Blay ka o e a bɔɔde dakogi zu soba ko a Ghana National Petroleum Corporation (GNPC). 2021 poɔ, Nana Akufo-Addo da la leɛ maale iri o la ka o e a bɔɔde dakogi zu soba ko GNPC. Pampana ona la a Siinia Paatina be Blay and Associates. O meŋ la e la a bɔɔde dakogi zu soba ane yageroŋ share taaraa a Western Publications Limited poɔ, publishers of the Daily Guide newspaper, the flagship of the Group, Business Guide, News-One ane Young Blazers.[2][3]

Pɔletese[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Blay da e la begemaale die mɛmba Ghana poɔ ane a da e a fɔrɔ Dɛpete Speaker a Ghana begemaale die anaare poɔ. O da lee o kogi eŋɛ a gyɛmaa zaa nuneɛ ba naŋ da e 7 Disembare 2008 poɔ ko Armah Kofi Buah naŋ e NDC bie. O da e la mɛmba ko a Nɔdaa paati (CPP), kyɛ da leɛ iri o nu yi be te kpɛ a wɔɔ paati saŋa na a CPP noba naŋ da wa de nu teɛŋ kyaare o ka o ba ŋmɛ kyakya ko a CPP gyoŋgyoŋ pɛglɛ Paa Kwesi Nduom, kyɛ leɛ teɛrɛ a NPP gyoŋgyoŋ pɛglɛ Nana Akufo-Addo. Freddie Blay gaa la Adisadel College.[4]

O naŋ wa kpɛ a NPP baare, o da arɛɛ la ka ba ɛlɛte o ka o e a dakogi zu potuuro ko a paati kyɛpire 2014 poɔ. A paati naŋ da wa kare o dakogi zu soba Paul Afoko baare, o da iri la Blay ka o e a dakogi zu tontona. O da arɛɛ la ka ba ɛlɛte o ka o e a dakogi zu soba meŋɛ ko a paati, a NPP national lambo Koforidua poɔ naŋ da nyɛ eebo a yi 7 te tɔ 8 Gyoonoɔre 2018 poɔ.[5][6][7]

1996, 2000 ane 2004 Nuneɛ[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

Ba da ɛlɛte la Blay ka o e begemaale die mɛmba ko a Ellembele gbandige a Western irigyiŋ poɔ, Ghana, 1996, 2000, ane 2004 Ghana gyɛmaa zaa nuneɛ poɔ.[8][9] A lɛ na, ka o areko a gbandige a 2nd, 3rd ane 4th begemaale die poɔ a Ghana republic anaare eŋɛ.[10] O da arɛɛ la a Convention Peoples' Party yuori eŋɛ, a kyɛ pãã taa politikal kultaa ne wɔɔ paati (NPP), a lɛ na, o ba nyɛ vuo na e NPP begemaale die gyoŋgyoŋ pɛglɛ a Ellembele Gbandige poɔŋ. 1996 begemaale die poɔ, a bayageroŋ naŋ e a NPP zu, da iri o la ka o e a Dɛpete Speaker bayi soba, kyɛ ka NDC's Ken Dzirasah da e a fɔrɔ soba.

A NPP naŋ da wa di a 2000 nuneɛ, Blay da leɛ la a Dɛpete Speaker fɔrɔ soba ka Dzirasah e a bayi soba. 2004 poɔ, a NDC da wane la Ala Adjetey, a speaker naŋ da daŋ bebe ko ana vuo na ne o zu, kyaare ne a yageroŋ NPP's Ebenezer Sekyi-Hughs. A ŋaaŋ da vɛŋ la ka Dzirasah ane NDC le a Dɛpete Speaker bayi soba vuo eŋɛ ko a NPP Alhaji Alhassan.

Ba da ɛlɛte o la fɔrɔ 1996 poɔ ne 11,674 nuuri yi a 25,099 nuuri zaa lantaa neɛ soŋ naŋ manne ne 30.20% gaŋ o kyakya ŋmɛ taaba; Constance Nyamikey-Quaicoe NDC mɛmba naŋ da nyɛ 11,663 nuuri ane Abdul Karim Pennah PNC mɛmba naŋ da nyɛ 1,762 nuuri.[11]

O da nyɛ la 13,722 nuuri yi a 24,127 nuuri lantaa neɛ soŋ naŋ manne ne 56.90%, Kaku Korsah NDC mɛmba naŋ da nyɛ 9,554 nuuri naŋ manne ne 39.60%, Frank Acquah Adamu NRP mɛmba naŋ da nyɛ 630 nuuri naŋ da manne ne 2.60% ane Abdul Karim Pennah PNC mɛmba naŋ da nyɛ 221 nuuri naŋ manne ne 2.60%.[12]

Ba da ɛlɛte la Blay a 2004 poɔ ne 18,428 nuuri yi a 34,969 yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ. A ŋaaŋ da manne ne la 52.7% yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ. Ba da ɛlɛte o la kyɛ bare Shaibu Chie Issaka naŋ e People's National Convention bie, Kaku Korsah naŋ e kataweɛ paati bie ane Kyiamah Kaku naŋ e sommeŋɛ bie. A bama da nyɛ la 388 nuuri, 11,322 nuuri ane 902 nuuri seŋ anaŋ tutaa lɛ yi a nuuri zaa lantaa neɛ soŋ. Ba da ɛlɛte la Blay a Nɔdaa paati yuori eŋɛ.[9][10]

Sommo Yizie[maaleŋ | Maale eŋ yizie]

  1. Ghana Parliamentary Register (2004-2008)
  2. https://citibusinessnews.com/2021/08/freddie-blay-maintained-as-board-chair-of-gnpc/
  3. https://citifmonline.com/2017/05/11/freddie-blay-named-gnpc-board-chairman/
  4. http://www.modernghana.com/news/338020/1/nana-addo-appoints-freddie-blay.html
  5. https://www.myjoyonline.com/politics/2014/April-13th/provisional-afoko-wallops-obetsebi-lamptey-to-claim-npp-chair.php
  6. https://www.myjoyonline.com/politics/2015/October-23rd/afoko-suspended-unanimously-by-nec.php
  7. https://www.graphic.com.gh/news/politics/freddie-blay-beats-stephen-ntim-to-win-npp-chairmanship-race.html
  8. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2004/western/217/index.php
  9. 9.0 9.1 Elections 2004; Ghana's Parliamentary and Presidential Elections. Electoral Commission of Ghana; Friedrich Ebert Stiftung. November 2005. p. 207.
  10. 10.0 10.1 Ghana Parliamentary Register, 2004-2008. Ghana: The Office of Parliament. 2004. p. 235.
  11. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/1996/western/217/index.php
  12. http://ghanaelections.peacefmonline.com/pages/2000/western/217/index.php